2024-04-14

Бодит байдал, төсөөллийн орон зай алин болохыг үл мэдэх ертөнцөөр аялах мэдрэмжийг Мө Яний “Мэлхий” зохиолоос авлаа. Зохиолын үйл явдал хийгээд өрнөл тэмцэл нь үнэн бодит байдлаас сэдэвлэж үлгэр домогтой сүлж хуучлах мэт хөвөрнө.

ҮЙЛ ЯВДАЛ ХИЙГЭЭД ҮНЭН ТӨРХ

Хятад улсын хүүхэд төлөвлөх “нэг хүүхэд” бодлогыг хэрэгжүүлэх ажлыг гардан гүйцэтгэсэн “Авга”-ын дүрээр улс орны томоохон бодлогын үр дүнд энгийн ард түмний ажин түжин амьдрал хэрхэн орвонгоороо эргэснийг тод томруун дүрсэлжээ.

Хошуу даяар “эх дагина” мэт шүтэгдэж асан үзэсгэлэн гоо...
2024-03-26

Ус туучсан бяцхан гутлын мөр эзнээ хаа явсаныг илчилж энд тэндгүй тодорно. Энэ гутлын эзнийг байнга харж байхгүй бол эвгүй юм хийх магадлал маш өндөр. Хоолоо идэж байгаа нохойны идүүр лүү өнгийх гэж үзнэ. Нохой хоолоо харамлаад хаздаг юм аа, хол байгаарай гэж байнга сануулах хэрэг гарна. Зулзалагнуудаа хөхүүлж буй муурын дэргэд очоод муурын зулзагыг зулгааж аваад шидэх гэж үзнэ. Маамуу муур өвддөг юм аа, ээж нь гомдоод уйлна шүү гэж зэмлэх хэрэг гарна. Өөрөөсөө нэг насаар бага, бяцхан зээ дүүгээ бөөрөлхөж гарт нь байгаа тоглоомыг булааж аваад түлхэнэ. Маамуу дүү нь жаахан шүү, тоглоомоо хува...
2024-03-24

Уулс уулсын бараа алсын алс руу уусаж үүлс үүлсийн дундуур цайран хөвөлзөн шингэх шиг. Ард тормойж үлдсэн алаг үр нүдэнд үе үе харагдаж, амьдрал ахуй, аж байдал бодолд дурайн буух. Агаарт, тэнгэрт бодол илүү уужим болдог ч юм шиг.

Зурааснаас зураас үүсэх мэт зурайж үзэгдэнэ юм бүхэн. Уулсын орой, үүлсийн хязгаар нийлж уртаас урт бодол болж үргэлжилнэ. Холоос харахад хонин сүрэг мэт бүрэг барагхан бүлэг цагаан юм сүүмэлзэнэ. Анхаарч ажин харвал айл хот бололтой.

Дээрээс нь харахад ч сүрдэм дэлхийн толь далай бас үзэгдэнэ. Аягатай цайнд идээ хөвөх шиг аварга усан онгоцнууд ч их далайн ду...
2024-03-15



Хүний дотоод мөн чанарыг ухан уудалж, дэлгэн хөндөж, дэглэн дэрвэлзүүлэх чадвар зохиолын өгүүлэмжээс илхэн. Г.Г.Маркес алдарт "Зуун жилийн ганцаардал" романаас 18 насаар дүү уг номондоо хайр дурлал хийгээд хүн ёсны эгэл энгийн боловч хатуу үнэн, Карибын тэнгисийн хөвөөнөө өрнөх адал явдал, эмгэнэлт, эрээ цээргүй аж амьдралыг яруу тодоор харуулжээ. Зохиолын үйл явдал өрнөлийнхөө тэг голоос эхэлж, төгсгөлөөсөө дахин эхлэл рүү шилжих нь үйл явдлаас үйл явдал руу үсрэн хөтлөх зохиолчийн үндсэн бичлэгийн арга барил, онцлог нь гэлтэй. Тахлын үе буюу үхлийн аюултай өвчи...
2024-03-04
Хий хоосны ертөнцөөс өөрийн үзэж туулсан амьдралаа эргэцүүлэх би. Маргаашгүй амьдралынхаа тухай хүүрнэх боломж нь үй олон өчигдөр...


Би гэж хэн явсан хийгээд бидний амьдрал чухам ямархан хэврэг болохыг эвлэгхэн хүүрнэж энгийнээр урсгаж бичсэн нь зохиолын гол онцлог болжээ. Г.Аюурзанын номыг шимтэн уншигчийн хувьд "Өчигдөр уулзъя. Бүрлээчийн монолог" роман нь миний хувьд "Судасны чимээ" /2015 он/ номоос хойш хамгийн гоё зохиол нь гэж хэлнэ. Үйл явдлын хувьд "би" хүүрнэгчийн амь амьдрал нь цаг төрийн өөрчлөлтөөс болж хэрхэн орвонгоороо эргэж хөрвөж,...
2024-02-23

Хагас нээсэн цонхны завсраар гадаа цас арилгаж буй чимээ бүдэг сонсдоно. Орон сууцны гаднах хатуу хучилттай зам дээр тогтсон зузаан цасыг ямар нэг хавтгай зүйлээр хусаж арилгаж буй чимээ. Орцны жижүүрүүд эртлэн босч ажилдаа орсон нь энэ. Яагаад ч юм бага насны дурсамж хөвөрч нойр сэргээд, хөшгөө нээж гадаах орчныг ажиглалаа. Нэвсийтэл цас Хагас нээсэн цонхны завсраар гадаа цас арилгаж буй чимээ бүдэг сонсдоно. Орон сууцны гаднах хатуу хучилттай зам дээр тогтсон зузаан цасыг ямар нэг хавтгай зүйлээр хусаж арилгаж буй чимээ. Орцны жижүүрүүд эртлэн босч ажилдаа орсон нь энэ. Яагаад ч юм бага на...
2024-02-23

Их Ах чамайг харж байна...
Анх уншиж эхэлснээс л манай улсын буюу “бидний байж байгаа” царайг ил тод хүүрнээд байх шиг ойрхон мэдрэмж төрсөн. Хэт их эрх мэдлийг хэдхэн хүн хуваан завших дарангуйлал, хэт ноомой ард түмнийг хэтэрхий ядуу, ядруу байлгах улсын орны (намын) бодлогыг бүр нэг байг нь онож өгүүлсэн зохиол юм санж. Номын гол баатар болох Смит бол шударга нийгмийн төлөө тэмцэгч, бүхнийг эрхшээгчдийн эсрэг дуу хоолойгоо өргөх зоригтон мэтээр зохиол эхэлж, өрнөнө. Гэвч төгсгөл нь ялагдлаар дуусна, харамсалтай нь. 

Яагаад ч юм өмнө нь уншиж байсан Монг...
2020-05-14

       
    Нэг л мэдэхэд моддын мөчир туяаран нахиалаад, нялх ногоо тунаран өндийх нь дэлгэрэх цаг дэргэд ирснийг сануулах мэт. Үүрийн туяатай уралдан боссон эртэч залуус засмал зам даган гүйх нь ирж яваа цаг дор ирээдүй гэрэлтэх шиг таатай дотно. Өвгөд хөгшид, өлгийтэй хүүхдээ тэвэрсэн ээжүүд орцны үүдэнд бор шувуу шиг хоёр гурваараа эгнэн суугаад нарлах нь ахуй амьдрал ажин түжин байгааг илтгэнэ. Дугуйтай жаалууд бие биенээсээ өрсөх гэж хурдлан жирийлгээд, уралдан тоглох нь дэггүй. Сагсны талбайн шийдэнд өдөр алгасахгүй бөмбөг орж, гарч байгааг ...

2020-05-01
   
    Бөөрөн дээрээ тод өнгийн бөмбөлөг хатгасан дэлгээтэй шүхэр бороонд хөсөр хаяж орхисон эзнээ хүлээн газарт норон хэвтэнэ. Уг нь энэ шүхэр яг одоо л хэн нэгэнд хамгийн их хэрэгтэй баймаар. Гэтэл шиврээ борооны дусал бүрийг өөртөө нэвчээн газарт унасан нь юуных вэ?...

    Энэ шүхрийн эзнийг би дэндүү сайн мэднэ. Шүхэр яагаад газарт хэвтэж байгаа нь ч надаас улбаатай. Анх дугуй унаж сурахад тусалсан хөгжилтэй хүү, цэцэгт туузаар үсээ гоёдог байсан бяцхан охины нөхөрлөл. Яг л ийм бороо шивэрсэн зуны бүүдгэр өдөр би хажуу орцны Намуун хэмээх даруухан шар охиныг гэрээс нь дуудаж гаргаад Бая...
2020-04-23


Энэ удаад зохиолын утга агуулга, үйл явдлын тухай гэхээс илүүтэй номыг уншаад төрсөн сэтгэгдлээ бичмээр санагдлаа. Мэрсээр байгаад нэг юм уншиж дуусгалаа. Уншиж байхад нэг тийм сэтгэлзүйн хүнд байдалд ороод гарч чадахгүй арга ядан тарчилж буй мэт сэтгэгдэл төрөөд байлаа. Ганцаардлаас ангижрах хүсэлтэй ч ганцаардуулж байгаа бүхэндээ дэндүү дассан хуурмаг амьдралаас юу хүсэхээ мэдэхгүй болсон хүний ганихрал, гомдол, эрэл хайгуул, гуниг харуусал, сэхээрэл бүхэн номын хуудсанд шингэсэн мэт. Гол нь номын утга агуулга тэр чигтээ ямар нэгэн зүйлд бүхий л амьдрал, бие сэтгэлээрээ донтон дурлахын а...